Vuurdoornen zijn een uiterst aangename en decoratieve haagplant met hun witte, geurige druivenbloemen en vuurkleurige, weelderige fruithoofdjes. Ze zijn bovendien gemakkelijk te verzorgen en vergroten de diversiteit aan nuttige insecten en vogels in uw tuin.
Wat kenmerkt vuurdoorn als tuinplant?
Vuurdoorn (Pyracantha) is een aantrekkelijke, gemakkelijk te verzorgen struik die een decoratieve haagplant vormt met zijn prachtige witte bloemen in de lente en heldere bessen in de herfst. Hij gedijt op zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke locaties en is vorst- en hittebestendig. De bessen zijn oneetbaar voor mensen, maar bieden voedsel voor vogels.
Herkomst
Vanuit ons perspectief komen de wilde vormen van het vuurdoorngeslacht, botanisch gezien Pyracantha, oorspronkelijk uit zuidoostelijke gebieden. De mediterrane vuurdoorn, Pyracantha coccinea, vindt zijn oorsprong in Zuidoost-Europa, de drie andere wilde vormen Pyracantha crenatoserrata, P. rogersiana en P. koidzumii komen uit China en Taiwan. Op onze breedtegraden worden voornamelijk tuinvormen gekweekt die worden gekweekt als kruisingen met de verschillende wilde vormen. Ze kunnen heel goed omgaan met de lokale klimatologische omstandigheden.
Om te onthouden:
- De vier wilde vormen komen van Zuidoost-Europa tot Zuidoost-Azië
- We gebruiken voornamelijk tuinvormen, kruisingen van wilde vormen
- Gedijt heel goed in ons klimaat
Groei
De vuurdoornen groeien als rechtopstaande struiken met dunne takken en een zeer dichte kroon. Over het algemeen worden ze ongeveer 2 tot 6 meter hoog. Afhankelijk van de variëteit zijn er duidelijke verschillen. Sommige van de grotere soorten hebben ook een boomachtige groeiwijze. De takken zijn bedekt met donkerbruine, later grijsachtige tot olijfkleurige bast en bedekt met lange, puntige doornen.
De groeikenmerken in één oogopslag:
- Staande, struikachtige tot boomachtige groei
- dunne vertakking, dichte kroonvorming
- Afhankelijk van de variëteit, 2 tot 6 meter hoog
- Donkergeblafde en langdoornige takken
lees meer
bladeren
De bladeren van de vuurdoorn staan meestal afwisselend op korte stengels of in trossen op de takken. Met hun langwerpige, omgekeerd eironde tot lancetvormige vorm en gladde tot fijn gekartelde rand hebben ze een zekere gelijkenis met andere haagplanten zoals meidoorn of liguster. Hun rijke, donkergroene kleur, die aan de onderkant iets lichter is, blijft het hele jaar door behouden en dient daarom als een effectief privacyscherm. Alleen bij extreem strenge temperaturen onder het vriespunt kunnen vuurdoornen hun bladeren afwerpen.
De bladkenmerken in trefwoorden:
- Afwisselend voor klonterachtig
- Omgekeerd ovaal tot lancetvormig
- Gladde tot fijngezaagde rand
- Rijk donkergroen, lichtere kleur aan de onderkant
- Evergreen, verhaart alleen bij zeer strenge vorst
lees meer
Bloei
De bloemen van de vuurdoorn gaan in de lente rond april of mei open en lijken sterk op die van de meidoorn. Het zijn mooie, kleine, witte paraplupluimen die weelderig en dicht bij elkaar staan. De individuele bloemen hebben vijf bloemblaadjes over vijf groene kelkblaadjes en maximaal 15 lange meeldraden. De overvloed aan cijfers en nectar in de dichte bloeiwijzen is ook een waardevol weiland voor insecten.
De vuurdoornbloesems nogmaals samengevat:
- Bloeiperiode vanaf april/mei
- Dichte, weelderige paraplupluimen in wit
- Rijke nectarvoorziening voor nuttige insecten
Fruit
De vruchten van de vuurdoorn rijpen in de herfst en zijn net zo talrijk als de bloemen dankzij de gewillige bestuiving door insecten. De vuurdoorn dankt zijn naam ook aan zijn gele tot oranjerode of rode kleur. De vuurdoornbessen lijken een beetje op kleine appels en zijn ongeveer zo groot als een erwt. Vogels eten ze graag, maar helaas zijn ze grotendeels oneetbaar voor mensen.
Gebruik
De vuurdoorn wordt vanwege zijn dichte groei bijzonder gewaardeerd als haagplant. Omdat hij zoveel doornen heeft, adverteren sommige plantenhandelaren hem zelfs als inbraakwerende plant. De heldere bessen, die afhankelijk van de teelt geel, oranje en rood verschijnen, vormen ook gedurende een lange periode een prachtige fruitversiering. Bovendien dienen ze als voedselbron voor veel vogels en vergroten zo de diversiteit van de tuinfauna. Maar ook de dichte takken van de vuurdoorn zijn goed voor de vogelwereld: hier kunnen goed beschermde nestverblijven worden gebouwd die roofdieren zoals marters en katten op afstand houden.
Voor mensen zijn de bessen van de vuurdoorn, hoe verleidelijk ze ook zijn, helaas oneetbaar en zelfs licht giftig. De plant kan niet echt in de keuken gebruikt worden - je kunt alleen door koken en het vruchtvlees van de zaden een lekkere en verdraagzame puree maken - maar dat betekent veel werk met de Fleet Lotte.
Hoe de Vuurdoorn te gebruiken:
- Als een dicht afschermende, privacybeschermende haag
- Als decoratief ornament (bloemen, heldere fruitdecoraties)
- Bevordering van de diversiteit van de tuinfauna
- Voorwaardelijk: culinaire verwerking van de vruchten
Hedge
Als haag heeft Vuurdoorn zowel praktische als esthetische voordelen. Vanwege de dichte, doornige groei en het groenblijvende blad kan het een goede afschermende eigendomsgrens zijn. Hoe vaker u hem snoeit, hoe groter dit effect zal zijn. Door de eenvoudige schoonheid van de hierboven beschreven bloemen en de weelderige, kleurrijke vruchtvorming kun je bovendien in het voorjaar genieten van een zeer decoratief aanzicht en in het najaar van een lange fase.lees meer
Welke locatie is geschikt?
De vuurdoorn is over het algemeen relatief weinig veeleisend, wat nog een voordeel is als je hem als haagplant gebruikt. Hij kan op zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke plekken staan, maar in de zon produceert hij aanzienlijk meer bloemen en vruchten. Het is zeer robuust tegen weer en wind en kan doorgaans zonder problemen langere perioden van hitte overleven.
Als het om de bodemgesteldheid gaat, is Vuurdoorn ook aangenaam tolerant. De grond mag niet te nat zijn; verse, doorlatende grond is ook bevorderlijk voor een goede groei; als deze te mager is, moet u deze bij het planten en later in het voorjaar af en toe verrijken met compost. De vuurdoorn maakt zich niet zo druk om de pH-waarde.
Om te onthouden:
- Zo zonnig mogelijke locatie
- Zeer robuust tegen barre weersomstandigheden en hitte
- Basis niet te nat en niet te mager (anders: compostbemesting)
- ph-waarde vrijwel onbeduidend
lees meer
Wat is de beste tijd om te planten?
Voorgekweekte heesters kun je in principe het hele jaar door vanuit het tuincentrum planten. De lente en de zomer zijn echter het meest geschikt, zodat de planten in alle rust kunnen groeien.
De juiste plantafstand
Als je vuurdoorn als haag wilt planten, plant dan ongeveer 2 tot 3 exemplaren per meter, afhankelijk van de grootte van de jonge struiken die je hebt gekocht.
Snijd de Vuurdoorn correct
Vooral als je de vuurdoorn als privacyhaag wilt kweken, moet je hem regelmatig snoeien. Hierdoor blijft de groei compact en wordt voorkomen dat de kroon te dun en licht wordt. Het beste kunt u direct na de bloei snoeien. Gewoon de struik een beetje uitdunnen en de buitenste scheuten inkorten. Maar: vanwege de scherpe doornen, vergeet handschoenen niet (€ 16,00 op Amazon), bij voorkeur met manchetten!
De vuurdoorn verdraagt ook radicalere snoei vrij goed, hij is zeer bereid om opnieuw te ontkiemen.
Als je in de herfst niet zonder de felle, vuurkleurige fruitversieringen wilt, kun je natuurlijk beter niet knippen en de bloemen laten staan. Hoewel het na het snijden een paar bestuibare bloemen zou produceren, zou de fruitopbrengst natuurlijk veel lager zijn.
De knipadviezen in één oogopslag:
- Als u een dichte, privacybeschermende haag wilt: Regelmatig, compact snoeien na de bloei
- Als een rijke, herfstachtige fruitdecoratie gewenst is: niet snoeien
lees meer
Bonsai
Vanwege de dichte groei en het hoge regeneratieve vermogen is vuurdoorn ook geschikt voor de bonsaikweek. Er is geen bijzonder geavanceerde ervaring voor nodig. Ze is heel gemakkelijk te trainen tot een ministam die dankzij de dichte kroon gemakkelijk een boomachtig karakter krijgt.
Voor het kweken van bonsai plaatst u de vuurdoorn in een plantenbak met bonsaigrond en vulkanische korrels. Ook heeft de locatie zoveel mogelijk zonlicht nodig. U dient uw minivuurdoorn in eerste instantie elke twee jaar te verpotten. Je moet matig water geven, omdat wateroverlast zeker tot wortelrot kan leiden. Als u ook de heldere vruchten op uw bonsaivuurdoorn wilt, kunt u deze elke 2 weken na de bloei stimuleren met bonsaimest.
Om te vormen kun je streven naar een klassieke miniboomvorm door de onderste scheuten regelmatig in te korten en eenvoudigweg elk voorjaar de contouren van de kroon aan te scherpen. Tegen het einde van de vegetatiefase moet je ook oude takken uitdunnen.
Gevorderde of meer artistiek veeleisende mensen kunnen ook met draden en spanning werken.
Bonsaiverzorging in één oogopslag:
- Vuurdoorn is zeer geschikt voor de eenvoudige bonsaikweek dankzij de dichte groei en het goede regeneratieve vermogen
- Substraat: Bonsaigrond met vulkanische korrels
- Zonnige locatie, matige watergift
- Vormen: bijvoorbeeld als miniboom of meer gedifferentieerd met draden
- Bemesten voor vruchtvorming na de bloei
lees meer
Ziekten
Vuurdoorn is redelijk resistent tegen ziekten. Het meest waarschijnlijke dat hem kan schaden, is als de grond te nat is - dan kan hij zelfs in het open veld gaan rotten. Let bij het planten dus goed op een vrij droge standplaats met goede drainage.
Sommige soorten vuurdoorn kunnen ook worden aangetast door schurftschimmel, maar de meeste tuinvariëteiten zijn er resistent tegen. Als u een niet-resistente variëteit heeft en er ontstaat korst, verwijder dan onmiddellijk de zieke delen van de plant en breng een fungicide aan.
Af en toe kan de vuurdoorn ook worden aangetast door bacterievuur. Deze bacteriële ziekte is aangifteplichtig omdat zij zich als een epidemie verspreidt en helaas ongeneeslijk is. Het manifesteert zich door verwelking en een bruinzwarte verkleuring van de bladeren, later buigen de scheutpunten als gevolg van doorgesneden toevoerwegen. Afhankelijk van de leeftijd sterft de plant na 3 weken tot enkele jaren af.lees meer
Verwijderen
Als je een vuurdoorn wilt verwijderen, moet je voorbereid zijn op behoorlijk zwaar werk. De rozenplant heeft een diep, dicht wortelstelsel dat moeilijk volledig uit te graven is. Uiteraard wordt het werk ook bemoeilijkt door de scherpe doornen aan het bovengrondse deel van de plant.
Verwijder eerst alle grote takken zodat je gemakkelijker toegang hebt tot de stam. Maak vervolgens het wortelgebied zoveel mogelijk los om bij de hoofdwortelstrengen te komen. Deze snij je af met een mes en probeer dan de plant te verplaatsen. De overgebleven wortels kun je vervolgens nog verder uitgraven, afhankelijk van of je iets nieuws op de plek wilt planten of de plek vrij wilt laten.lees meer
Is vuurdoorn giftig?
De vuurdoorn is op zichzelf niet giftig. De meeste delen van de plant, dat wil zeggen de wortels, takken en bladeren, bevatten geen gifstoffen. Met fruit ligt het iets anders. De felgele tot oranjerode bessen bevatten stoffen in hun zaden die niet echt giftig zijn, maar bij consumptie wel tot vervelende klachten kunnen leiden. Deze omvatten voornamelijk het flavonoïde rutine en chlorogeenzuur. Bovenal is het waterstofcyanide dat tijdens het metabolisme wordt gevormd een kritische factor.
Bij kleine kinderen kan overmatige consumptie spijsverteringsproblemen veroorzaken, zoals misselijkheid, braken en diarree. Bij volwassenen is de concentratie van de stoffen te laag om bij consumptie ernstige problemen te veroorzaken.
Het effect van waterstofcyanide is belangrijker bij katten en honden, omdat ze het moeilijker hebben om het af te breken. Als uw huisdier vuurdoornbessen heeft gegeten, kunnen ernstige energiemetabolisme- en bloedsomloopstoornissen optreden. Indien mogelijk het dier laten braken, geen vloeistof laten drinken en onmiddellijk een dierenarts raadplegen.lees meer
Tip
Als u bijzonder belang hecht aan fruitdecoraties in de late zomer en herfst, wordt het combineren van verschillende gekleurde vruchtvariëteiten in een haaggemeenschap ook aanbevolen. Dit betekent dat je letterlijk een kleurrijk vuurwerk krijgt dat bijzonder mooi is om naar te kijken in het licht van de gouden oktoberdagen.
variëteiten
De hybride variëteiten voor de tuin worden voornamelijk gecategoriseerd op basis van hun beskleur. Ze zijn verkrijgbaar in de vuurkleuren geel, oranje en rood, hier kunt u, afhankelijk van uw smaak en mogelijkheid om te combineren met naburige tuinplanten, een keuze maken. Schurftresistentie wordt vaak benadrukt door handelaren, maar is aanwezig in de overgrote meerderheid van de variëteiten.
Gele variëteiten
Soleil d’Or
De bekendste van de geelvruchtige variëteiten is de Soleil d'Or. Hun bessen glanzen in een prachtig goudgeel. Het is een kleine soort en wordt slechts zo'n 2 meter hoog en zo'n één tot anderhalve meter breed. In termen van de groeisnelheid, met 10 tot 30 centimeter per jaar, is het niet noodzakelijkerwijs ideaal voor effectieve en snelle omheiningen.
De Soleil d’Or is zeer schurftbestendig en redelijk winterhard. Het verdraagt regelmatig snijden goed. De kleine witte bloemetjes verschijnen van mei tot juni en verspreiden een heerlijk zoete geur.
Hij geeft de voorkeur aan een zonnige tot halfschaduwrijke plaats.
Sinaasappelvariëteiten
Teton
De Teton-variëteit is een middelgrote variëteit met een hoogtegroei van ongeveer 3 meter met een matige uitzetting in de breedte van anderhalf tot 2 meter. De vertakking is bijzonder dicht, waardoor hij ideaal is voor privacybescherming.
Vanaf augustus produceert hij donkeroranje vruchten. De witte bloemen verschijnen van mei tot juni. Hun vorsthardheid is goed, evenals hun schurftresistentie.
Oranje Charmeur
Deze variëteit bekoort met zijn vurig oranje vruchten, die vanaf september verschijnen. Van mei tot juni bloeit de Orange Charmer met kleine, weelderige pluimen die aangenaam ruiken.
De variëteit is bijzonder breed en bossig van groei. Met een vrij lage groeihoogte van 2 tot 2,5 meter, breidt hij zich uit tot 3,5 meter in de breedte. Zoals de meeste soorten gedijt hij het beste in de zon, maar hij kan ook in de halfschaduw staan. Het is schurft- en vorstbestendig.
Rode variëteiten
Rode kolom
De Rode Kolom vertoont een strakke, opgaande groei tot 1. Zeer ongevoelig voor vorst en hitte. De rijke, dichte, witte bloemtrossen verschijnen in april en mei, en de heldere karmijnrode vruchten ontwikkelen zich vanaf september en kunnen tot de winter aanhouden. Hij gedijt het beste op een zonnige locatie.
