Zelfs zonder de beroemde "groene vingers" hoef je niet zonder een indrukwekkende kamerplant te gaan: de Zamioculcas zamiifolia, ook wel geluksveer- of kartonpapierplant genoemd, verdraagt vrijwel elke standplaats - en klaagt niet over te weinig zorg. De groene plant, die wel een meter hoog wordt, is vrijwel onverwoestbaar, zolang je hem maar niet verdrinkt met een gieter. De dikbladige plant, afkomstig uit Oost-Afrika, heeft immers maar een beetje water nodig.
Wat maakt Zamioculcas bijzonder als kamerplant?
De Zamioculcas is een makkelijk te verzorgen kamerplant die weinig water nodig heeft en verschillende standplaatsen verdraagt. Hij groeit langzaam en kan een hoogte bereiken van een meter. Kenmerkend zijn de glanzende, donkergroene bladeren. Af en toe douchen helpt ongedierte zoals spintmijten te voorkomen.
Profiel / Bloemen en bloeitijd
Zamioculcas die binnenshuis worden gehouden, produceren slechts zeer zelden een bloem. Maar spectaculair is het sowieso niet: zoals typisch voor aronskelkplanten bestaat de bloem uit een dikke, witachtige bol die slechts enkele centimeters hoog is. Mogelijk kun je alleen van de bloei genieten als de planten zich volledig op hun gemak voelen op hun plek en als de omstandigheden optimaal zijn. Om dit te doen moet je echter:
- Continue omgevingstemperatuur rond 25 °C
- de luchtvochtigheid is niet te hoog en ook niet te droog (zoals in verwarmde kamers in de winter)
- er is gekozen voor een heldere maar niet volledig zonnige locatie
- regelmatig bemesten en water geven
- Zorg ervoor dat de pot groot genoeg is
- de plant is niet te vochtig
- er werd een hoogwaardig substraat op compostbasis ingevuld
De bloemscheut groeit, net als de bladscheuten, rechtstreeks uit de wortelstok, maar bereikt een maximale hoogte van 30 centimeter. Aanvankelijk bedekt een schutblad de bloem, maar na het ontkiemen breekt dit af en komt de witte bol bloot te liggen. Dit duurt op zijn beurt een paar weken voordat het uitdroogt en bruin wordt. De zaden die eventueel gevormd worden kunnen in principe gebruikt worden om de Zamioculcas te vermeerderen, maar dit is een lastige onderneming en voor de leek waarschijnlijk geen succes.
Profiel / Herkomst en distributie
Pas sinds het begin van de jaren 2000 kent Zamioculcas een opleving als ongecompliceerde kamerplant. Hij was eenvoudigweg nog niet eerder voor dit doel gekweekt, ook al werd de soort in de 19e eeuw ontdekt en beschreven. De thuisbasis van de plant, die tot de Araceae-familie behoort, is Centraal- en Oost-Afrika, waar de soort vooral wijdverspreid is in Kenia, Tanzania en Zanzibar. Daar groeit de plant voornamelijk in de beboste uitlopers van de hooglanden en in laaglanden waar rotsachtige substraten de boventoon voeren.
Van nature is de Zamioculcas gewend aan extreme droogte en kan hij weken tot maanden zonder water overleven. Typisch voor de thuisregio is de afwisseling tussen droge fasen en hevige regen, waarbij de plant snel vocht kan opnemen - en vervolgens weer droogte kan overleven.
Profiel / Gebruik
De Zamioculcas kan alleen als kamerplant of in wintertuinen worden gehouden, omdat het een warmteminnende, typisch Afrikaanse plant is en niet mag worden blootgesteld aan temperaturen onder de 16 °C. De plant voelt zich het prettigst bij temperaturen vanaf 20 °C en kan door zijn weerstand tegen droogte ook zomerse hitte en winterse verwarmde lucht probleemloos verdragen. Tijdens de warme zomermaanden kunt u de plant ook op een gedeeltelijk schaduwrijke of zonnige plek op het balkon of terras zetten, zolang de temperatuur 's nachts niet onder de 20 °C komt. Het moet ook droog zijn, zodat de Zamioculcas, die erg gevoelig is voor overtollig vocht, niet wordt blootgesteld aan constante regen.
Profiel / Uiterlijk en groei
Botanisch gezien is Zamioculcas een van de kruidachtige planten, die echter niet overeenkomt met het werkelijke uiterlijk. De groenblijvende geluksveer ontwikkelt onder de grond dikke, vlezige wortelstokken waaruit verdikte bladstelen ontspruiten die wel een meter hoog kunnen worden. Deze bladstelen zijn de eigenlijke bladeren van de Zamioculcas: ze zijn knotsvormig, verdikt en bedekt met talrijke stijve, sterk geveerde bladeren. Alle delen van de plant boven de grond zijn glanzend donkergroen gekleurd en zijn een goede indicator voor de helderheid van de standplaats: op donkere locaties worden de bladeren intens donkergroen.
Over het algemeen ziet de plant er sterk uit en ontwikkelt hij een vrij dichte scheutgroei naarmate hij ouder wordt. Daarom is het af en toe verdelen van de onderstam een goed idee: hierdoor krijg je niet alleen een tweede plant, maar voorkom je ook dat de plantpot kapot gaat. op een gegeven moment beschadigd raken, wordt de worteldruk opgeblazen. De Zamioculcas groeit in principe vrij langzaam, maar kan tientallen jaren oud worden en daardoor erg groot.
Profiel / Toxiciteit
Zoals alle aroids is Zamioculcas giftig voor zowel mensen als huisdieren. De groenblijvende plant bevat huidirriterende stoffen zoals oxaalzuur en calciumoxalaat, die van buitenaf kunnen leiden tot zwelling en roodheid van slijmvliezen en huid. Vergiftiging komt echter zeer zelden voor, omdat het effect de vorm heeft van een branderig gevoel in de mond enz.start direct en het lichaam wordt dus gewaarschuwd. Zorg er wel voor dat er bijvoorbeeld bij het terugsnoeien geen plantensap in uw ogen komt, want dit kan erg onaangenaam zijn. Spoel in dit geval uw ogen grondig uit met schoon, warm water. Een bezoek aan de dokter is echter meestal niet nodig.
Zamioculcas correct planten
Als u een nieuwe Zamioculcas heeft gekocht, kunt u deze het beste direct in vers substraat verplanten. Of de plant een nieuwe pot nodig heeft, kun je zien aan de wortels in de container: Als er nauwelijks ruimte meer is in de grond, is het tijd voor een grotere container. Deze moet zo breed mogelijk zijn, omdat de wortels vooral in de breedte uitzetten. Ook een drainagegat aan de onderkant van de pot is essentieel, waardoor overtollig gietwater snel kan wegvloeien. Om te voorkomen dat deze modderig wordt, bedek de vloer met een laag gebroken klei. Het toevoegen van geëxpandeerde klei of perliet zorgt voor een betere doorlaatbaarheid van de ondergrond.
Welke locatie is geschikt?
Gezien de ligging is de Zamioculcas aangenaam zuinig. De plant kan in principe elke ruimte aan, zolang hij maar niet op een raam op het zuiden staat. De makkelijk te verzorgen kamerplant verdraagt geen volle zon, maar voelt zich toch het prettigst op een lichte plek. Als deze niet beschikbaar is, plaats de “Zamie” dan gewoon in de schaduw. Hij kan goed tegen weinig licht, maar groeit dan veel langzamer en ontwikkelt merkbaar donker blad.
Warmte is in ieder geval belangrijker dan lichtintensiteit, want de Zamioculcas mogen niet koeler zijn dan 16 °C. Temperaturen tussen de 20 en 25 °C zijn optimaal om te gedijen, waar de plant tijdens de warme zomermaanden ook op het balkon van kan genieten.
lees meer
Welke grond heeft de plant nodig?
Commerciële standaardgrond, die kan worden voorbemest, is voldoende als substraat. De Lucky Spring is ook geschikt voor groene planten, kamerplanten of palmgrond. In een grond met een hoog compostgeh alte voelt de kamerplant zich het prettigst. Voor een betere doorlaatbaarheid kunt u kleikorrels of perliet door het substraat mengen. Let op dat u de plant niet te vochtig houdt. Als het substraat gaat schimmelen, is de “Zamie” te nat en heeft zo snel mogelijk een nieuwe pot en vers substraat nodig. Als u de voorkeur geeft aan hydrocultuur in plaats van aarde, wordt de toch al lage onderhoudsinspanning nog verder verminderd.
lees meer
Verzorging / Bemesting
Zoals elke potplant is ook de Zamioculcas afhankelijk van een regelmatige aanvoer van voedingsstoffen. Bemest ze ongeveer elke vier weken met een laaggedoseerde, vloeibare groene plantenmest (€ 14,00 op Amazon), die samen met het gietwater wordt toegediend. Als alternatief kunt u de plant in het voorjaar voorzien van een langzaam vrijkomende meststof – bijvoorbeeld in de vorm van een stok of kegel – zodat de bemesting tijdens de zomermaanden niet vergeten kan worden. Stop met bemesten tijdens de winter.
Planten die vers zijn verpot in voorbemeste grond mogen pas op zijn vroegst na acht weken worden bevrucht, net als exemplaren die zijn geïnfecteerd met ongedierte of zieke exemplaren, die pas weer van voedingsstoffen worden voorzien nadat ze zijn hersteld. Wat dat betreft zijn planten net mensen: je eet waarschijnlijk minder als je met koortsachtige verkoudheid in bed ligt.
Verzorging / Water geven
De Zamioculcas slaat vocht op in zijn vlezige, dikke bladstelen, die hij gebruikt om droge tijden in zijn Oost-Afrikaanse thuisland te overleven. Dit maakt het een vetplant die slechts een beetje water nodig heeft, maar toch niet voortdurend mag uitdrogen. Geef de “Zamie” altijd water als het substraat goed is opgedroogd. Bij kleipotten kunt u dit bepalen met de “kloptest”. Tik zachtjes met je knokkels op de pot. Als het resulterende geluid hol klinkt, is het tijd om te gieten. Gebruik hiervoor goed oud kraanwater op kamertemperatuur of opgevangen regenwater. Overtollig irrigatiewater moet onmiddellijk worden verwijderd.
Zet de Zamioculcas af en toe onder de douche en douche ze met een zachte, lauwe douchestraal. Douchen slaat meerdere vliegen in één klap: enerzijds verwijder je het opgehoopte stof van de bladeren en anderzijds verhoog je de luchtvochtigheid waardoor ongedierte dat in droge omstandigheden vaker voorkomt, zoals spint, geen kans krijgt.
Er kan geen specifieke informatie worden gegeven over de hoeveelheid gegoten water. Kortom, de Zamioculcas heeft in de zomermaanden steeds vaker water nodig dan in de winter. Hoeveel en hoe vaak je water geeft, hangt af van de helderheid van de standplaats, de omgevingstemperatuur en de grootte van de plant.
Verzorging / Verdelen en Verpotten
Je hoeft de Zamioculcas zelden te verpotten. In tegenstelling tot veel andere potplanten staat de geluksveer graag in krappe potten en heeft hij pas een nieuwe nodig als de wortels uit de plantenbak dreigen te groeien. Meestal gebeurt dit ongeveer elke drie jaar. Je kunt van deze mogelijkheid ook gebruik maken om grote planten in twee of meer losse planten te verdelen en deze apart te planten. Dit is de snelste en gemakkelijkste manier om deze aantrekkelijke plant te vermeerderen. De beste tijd voor deze maatregel is het voorjaar en je moet de plant(en) ook een paar weken na het verpotten meer water geven.
Verzorging / Snijden
Zelfs als de geluksveer langzaam groeit, kan hij in de loop der jaren behoorlijk hoog en vooral uitgebreid worden. Snoei de plant echter niet terug, anders blijven er lelijke kale plekken achter. Uit de afgesneden stronk ontspruit de Zamioculcas niet meer, deze blijft vaak meerdere jaren staan. Verdeel in plaats daarvan simpelweg de planten die te groot zijn geworden.
Soms moet je echter nog steeds een mes of schaar gebruiken omdat zieke of dode scheuten zo snel mogelijk moeten worden verwijderd. Gedroogde of rottende bladstengels worden direct aan de basis afgesneden en kunnen het beste met het huishoudelijk afval worden weggegooid.
Verzorging / Vermeerdering
Verder kan de geluksveer worden vermeerderd door bladstekken, die je eenvoudig met de afgesneden kant naar beneden in een pot met potgrond plaatst, het substraat altijd licht vochtig houdt en de container op een warme en lichte plaats zet rond de 25°C. Het is het beste om de stek in een binnenkas te kweken, omdat wortels zich gemakkelijker vormen in gespannen lucht. Je hebt echter veel geduld nodig totdat het blad daadwerkelijk wortel heeft geschoten en er een nieuwe scheut ontstaat: dit proces kan wel een jaar duren. Zelfs daarna groeit de nieuwe plant vrij langzaam. Naast individuele blaadjes zijn ook bladstelen tot 20 centimeter lang met meerdere blaadjes geschikt voor vermeerdering.
Verzorging / Ziekten en plagen
De Zamioculcas is een robuuste kamerplant die zeer zelden ziek wordt of wordt aangevallen door ongedierte. Het enige probleem zijn eigenlijk de spintmijten, die vaak voorkomen op droge en warme locaties. Je kunt deze plaag uit je nek houden door de plant af en toe te douchen.
Veelgestelde vragen
Zamioculcas krijgt bruine bladeren, wat te doen?
Als de Zamioculcas plotseling bruine bladeren krijgt, zitten er meestal verzorgingsfouten achter. Ontdek of jij
- te veel of te weinig water geven
- te veel of te weinig bemesten
- de omgevingstemperatuur is te hoog of te laag
- de luchtvochtigheid is te hoog of te laag.
Zodra de oorzaak is vastgesteld, neemt u passende tegenmaatregelen.
Zamioculcas krijgt gele bladeren, wat te doen?
Gele bladeren op de geluksveer zijn echter een duidelijke indicatie voor een locatie die te vochtig is. Verpot de plant in dit geval direct in vers, droog substraat en knip indien nodig eventuele rotte wortels of bladscheuten af. Geef de Zamioculcas in de toekomst minder vaak of minder water.
Tip
De bladstelen kunnen een meter lang worden en soms zelfs langer. Zodat ze niet overhangen of zelfs buigen door hun eigen gewicht, kun je ze vastbinden met een raffialint of iets dergelijks en ze op die manier stabiliseren.
Soorten en variëteiten
Er is eigenlijk maar één enkele Zamioculcas-variëteit in de handel verkrijgbaar, hoewel er ook een bonte versie te bewonderen is in de Botanische Tuin van Berlijn. Dit is echter slechts zeldzaam en kan voor veel geld worden gekocht. Het is echter twijfelachtig of de incidenteel aangeboden Zwarte Zamioculcas 'Raven' daadwerkelijk een zelfstandig ras is. De zeer donkere bladstelen en blaadjes van deze variant worden eigenlijk ook door iedere normale geluksveer ontwikkeld – zolang deze maar donker genoeg is. Een donkere standplaats en dus weinig licht leiden bij deze soort automatisch tot donkergekleurde bladeren.
