Rozemarijn is een zeer populaire specerij die niet alleen een aromatische toets toevoegt aan mediterrane gerechten. Integendeel, rozemarijn is zeer veelzijdig en smaakt zowel vlees, vis en groenten als zoete gerechten en desserts - probeer pruimenjam met rozemarijn of rozemarijnhoning, heerlijk!
Waar komt rozemarijn oorspronkelijk vandaan?
Rozemarijn komt oorspronkelijk uit de droge maquis van Zuid-Europa en groeit in het wild op het Iberisch schiereiland, maar ook in Griekenland, Italië en Kroatië. De veelzijdige kruidenplant geeft de voorkeur aan zonnige en warme locaties en wordt in Duitsland meestal gekweekt als pot- of tuinplant.
Mediterrane Rozemarijn
Rozemarijn, in het Duitse taalgebruik ook wel ‘wierookkruid’ genoemd vanwege zijn intense geur, komt oorspronkelijk uit de droge maquis van Zuid-Europa. De tot twee meter hoge struik groeit voornamelijk op het Iberisch schiereiland, maar wordt ook in het wild aangetroffen in Griekenland, Italië en Kroatië. In Duitsland groeit de plant over het algemeen niet zo weelderig als in de landen van herkomst – waar hij ook wordt gebruikt voor het planten van heggen – maar wordt hij slechts tussen de 80 en 100 centimeter hoog. Net als in de mediterrane landen van herkomst heeft rozemarijn hier een zonnige en warme standplaats nodig, al is hij alleen in de winter zeer winterhard. Daarom wordt teelt in potten aanbevolen, vooral in de koelere streken van Duitsland.
Rozemarijn was al bekend in de oudheid
Het is niet duidelijk waar de naam “rozemarijn” vandaan komt. Sommige deskundigen gaan ervan uit dat de naam is afgeleid van de Latijnse woorden “ros” voor “dauw” en “marinus” (voor: “behorend tot de zee”); Rozemarijn betekent in het Duits zoiets als ‘dauw van de zee’. Andere taalkundigen herleiden de plantnaam op hun beurt tot het Griekse ‘rhops myrinos’, wat op zijn beurt ‘geurige struik’ betekent. Wat echter zeker is, is dat het kruid al duizenden jaren wordt gebruikt bij het koken en als geneeskrachtig kruid. De Duitse naam “Brautkraut” is een overblijfsel uit het oude Griekenland, toen rozemarijn nog gewijd was aan de godin van de liefde Aphrodite. In Duitsland vond de plant uiteindelijk zijn weg naar de kloostertuinen in de late middeleeuwen, nadat hij door rondzwervende benedictijner monniken vanuit Italië over de Alpen was gebracht. Paracelsus, een bekende arts uit de vroegmoderne tijd, adviseerde het medicinale gebruik van rozemarijn, vooral bij jicht en reuma.
Tips en trucs
Een recept voor een bijzonder lekker smeersel: Jam gemaakt van pruimen, mirabelpruimen of witte druiven smaakt zeer intens, op smaak gebracht met een beetje (!) gemalen rozemarijn. Dit mengsel smaakt niet alleen heerlijk op brood, maar ook bij wildvlees.
