In het gewone taalgebruik bestaat er verwarring over de betekenis van de termen “humus” en “compost”. Hoewel beide vormen van substraat overeenkomsten vertonen, zijn er subtiele verschillen in de vorming en samenstelling ervan. Door de overeenkomsten is compost ideaal voor bodemverzorging.
Wat is het verschil tussen humus en compost?
Humus is een natuurlijke, homogene bodemlaag gemaakt van afgebroken organische resten, terwijl compost uit plantaardig afval bestaat en nog niet volledig is afgebroken. Beide substraatvormen zijn rijk aan voedingsstoffen en ideaal voor bodemverzorging.
Humus als homogene bodemlaag
Humus is de bovenste laag van de bodem in natuurlijke habitats, die bestaat uit afgebroken organische resten. Bodemorganismen verwerken dierlijke en plantaardige resten en produceren een homogeen substraat dat rijk is aan voedingsstoffen. De bodemfauna heeft vocht, lucht en warmte nodig om de stoffen om te zetten. Als de omstandigheden niet goed zijn, zal er rotting optreden. Een laag humus op de grond slaat water op en levert voedingsstoffen aan de planten.
Humusbodems ontstaan niet overal. De bodemfauna wordt beïnvloed door de koolstof-stikstofverhouding. Er is sprake van een onevenwicht ten gunste van koolstof op de bodem van naaldbossen. Naaldenstrooisel verzuurt de bodem, waardoor er nauwelijks bodemorganismen aanwezig zijn. In loofbossen is de verhouding in balans en produceert de bodemfauna een dikke laag humus.
Compost als heterogene compositie
In tegenstelling tot humus is compostgrond nog niet volledig verteerd. Het substraat is een samenstelling van plantaardig afval dat door inwerking van bodemorganismen tot humus wordt verwerkt. In het gewone taalgebruik wordt volwassen compostgrond ook wel compost genoemd. Het compostsubstraat bevat vaak niet-rotte en houtachtige plantendelen, waardoor alleen delen ervan homogene humus bevatten met een fijne kruimelstructuur.
Terwijl humus zonder menselijke tussenkomst in natuurlijke habitats wordt gecreëerd, wordt compost actief geproduceerd. Er is verse compost die kleine hoeveelheden afbreekbare organische resten bevat. Dit substraat stimuleert de activiteit van bodemorganismen. Kant-en-klare compost bevat grote hoeveelheden pure humus en kleine deeltjes moeilijk afbreekbare stoffen. Het wordt langzaam verwerkt door de bodemfauna en vertegenwoordigt een langzaam stromende bron van voedingsstoffen.
Gebruik van compost
Humus heeft een uitgebalanceerde verhouding van calcium en ijzer, kalium en aluminium, magnesium en mangaan, fosfor en zwavel, stikstof en koolstof. Een goed gerijpte compost die minimaal een jaar bewaard is, is vergelijkbaar met pure humus. Het dient niet alleen als meststof, maar heeft ook een positief effect op de bodem.
Compost veroorzaakt deze effecten:
- Bevorderen van de kruimelstructuur
- Verbetering van de water- en luchtbalans
- Buffercapaciteit vergroten
- Maximaliseren van de aggregaatstabiliteit
