Dahlia's zijn ongetwijfeld een van de meest gevestigde tuinbloemen op onze breedtegraden - hun doorgaans bolvormige, weelderige bloemen maken eenvoudigweg deel uit van een klassieke bloementuin. Hier vindt u een overzicht van de teeltregels die de moeite waard zijn om te kennen en de enorme verscheidenheid aan variëteiten in dit geslacht.
Wat moet je weten over dahlia's in de tuin?
Dahlia's zijn diverse tuinbloemen met bolvormige, weelderige bloemen in verschillende kleuren en bloemvormen. Ze geven de voorkeur aan zonnige, warme locaties met voedselrijke grond en bloeien van zomer tot herfst. Dahlia's kunnen worden gekweekt in bedden of potten en worden vermeerderd door stekken, delen of zaden.
Herkomst
Dahlia's maken voor veel mensen deel uit van het vertrouwde beeld van hun thuisregio. Ze hebben al generaties lang een vaste plek in de tuinen gehad en beleven momenteel een soort comeback. Het geslacht komt echter oorspronkelijk uit zeer verre landen: de Spanjaarden ontdekten het ongeveer 500 jaar geleden op de plateaus van Mexico en Guatemala en brachten het van daaruit naar Europa. Zelfs in hun thuisgebieden werden dahlia's traditioneel gewaardeerd als decoratieve bloemen door de Azteekse inboorlingen.
Bloei
De bloem van de dahlia is zeker het belangrijkste voor de lokale siertuincultuur. Bolvormige, dubbele bloemen worden hoogstwaarschijnlijk geassocieerd met dahlia's, maar er zijn veel verschillende soorten binnen het dahlia-geslacht, waarvan sommige ook totaal verschillende bloemuiterlijken bieden. Naast de vele weelderige, gevulde bloemsoorten zijn er ook open, schijfvormige soorten zoals de enkelbloemige of sterdahlia’s.
De typische en waarschijnlijk meest populaire dubbele soorten zijn bijzonder geschikt voor bedontwerpen in combinatie met delicate siergrassen of voor effectieve snijbloemboeketten. Vanwege hun grote, dichte overvloed aan bloembladen hebben de dubbele variëteiten echter de neiging om te buigen en moeten ze mogelijk worden ondersteund door palen of lage heggenplanten.
Er zijn tegenwoordig nauwelijks grenzen aan de kleuren voor hobbytuiniers. Het aanbod van talloze variëteiten laat nauwelijks een nuance weg - alleen diepblauwe of zwarte variëteiten zijn niet inbegrepen.
Bloeitijd
De bloeiperiode van dahlia's varieert enigszins van variëteit tot variëteit, maar over het algemeen vullen ze de tuin met hun pracht tijdens de gebruikelijke bloeiperiode tijdens de zomermaanden. Sommige soorten laten hun eerste bloemen al in juni zien, andere pas in juli. Ze kunnen aanhouden tot de herfst tot aan de eerste nachtvorst.
Welke locatie is geschikt?
In de tuin geven dahlia's de voorkeur aan een zo zonnig en warm mogelijke standplaats. Ze houden ook van warme voeten. De bodemkwaliteit moet voedselrijk, diep, doorlatend en niet te droog zijn.
Uitplanten
Vanwege hun relatief hoge voedingsbehoefte moet je voor dahlia's een humusrijk substraat bereiden. Werk op de geplande plantplaats voldoende compost, hoornschaafsel en indien mogelijk stalmest in de grond. Bij het planten van de afzonderlijke knollen moet je een afstand van zo’n 50 tot 80 centimeter aanhouden – afhankelijk van hoe groot het ras groeit. Plaats ze in de grond op ongeveer tweemaal de hoogte van de knollen. Voor een betere kieming kunt u de knollen twee dagen voor het planten in water laten weken.
Wat is de beste tijd om te planten?
Dahlia's worden in het late voorjaar geplant, nadat het laatste gevaar voor vorst voorbij is - dat wil zeggen na de IJsheiligen. Dit geldt voor zowel eenjarige als meerjarige variëteiten.
Dahlia in een pot
Als je geen uitgebreide bedden ter beschikking hebt, hoef je niet zonder dahlia's te doen. Ze kunnen ook gemakkelijk in potten op terras of balkon worden gekweekt. Dit heeft zelfs meerdere voordelen:
- Vroegbloeiend: Als je de dahlia’s toch in potten bewaart, kun je ze vanaf het vroege voorjaar laten wennen aan het opkomende licht en eind mei vroeg laten bloeien.
- Mobiliteit en gemakkelijk overwinteren: U kunt uw dahlia's in de pot overal op het terras, op het balkon of op zitjes in de tuin plaatsen. Natuurlijk, zolang de plaats maar zonnig is. Een emmer kleurrijke dahlia's is altijd een zomerse, verrijkende decoratie voor een aangenaam verblijf in je eigen oase. Bovendien wordt het overwinteren natuurlijk veel gemakkelijker gemaakt - in plaats van dat u de knollen moeizaam moet uitgraven en bewaren, hoeft u alleen maar de dahliapot in huis te zetten als de vorst toeslaat.
- Minder risico op rot en slakken: In het bed hebben dahlia's de neiging te rotten bij zeer nat weer. Dit is lastig te voorkomen als er een vaste plantlocatie in het bed aanwezig is. Als u uw dahlia’s echter in een pot bewaart, kunt u zelf de watervoorziening bepalen en alleen voldoende water geven om ze matig vochtig te houden. Slakken zijn ook gemakkelijker onder controle te houden als ze in containers worden gekweekt. Als je op het terras staat, blijven de vraatzuchtige plagen sowieso uit de buurt van je dahlia's. Bovendien heb je met tufsteen in de pot een beter overzicht over de planten.
Het substraat in de pot moet, net als in het bed, voedingsrijk zijn. Hij moet ook veel volume hebben, gebruik dus een zo groot mogelijke plantenbak. Voor de langdurige verzorging van de zwaarvoedende dahlia’s kunt u de grond ook verrijken met compost en hoornkrullen. Bovendien moeten ze regelmatig worden bemest met een - dit kan heel eenvoudig één keer per week in de emmer met een normale vloeibare meststof.
Overwintering
Dahlia's zijn niet winterhard vanwege hun leefgebied van herkomst. Afzonderlijke overwintering is daarom op onze breedtegraden noodzakelijk. Bij het kweken in bedden moeten de knollen worden opgegraven en opgeslagen. Wacht in het najaar tot de bloemen al hun blad hebben verloren en graaf vervolgens de knollen op met de graafvork. Laat ze daarna een paar dagen drogen zodat ze bij opslag niet rotten en plaats ze vervolgens in een bak gevuld met zand. Zet ze op een koele, droge plaats, bijvoorbeeld in een onverwarmde kelder. De temperatuur moet rond de 5°C liggen.
Om te onthouden:
- Laat dahlia's in de herfst volledig afvallen
- Graaf vervolgens de knollen op en laat ze drogen
- Bewaren in een doos gevuld met zand en op een koele plaats rond de 5°C zetten
Dahlia goed bemesten
In de pot kunnen dahlia's bij het planten het beste worden voorzien van organische mest voor de lange termijn, d.w.z. door rijpe compost, stalmest en/of hoornkrullen door de grond te mengen. Als u uw dahlia's in een pot bewaart, moet u ze tijdens de groeifase gedurende de zomer wekelijks voorzien van een universele meststof.
Vooraf
De voorkeur geven aan dahlia's kan de moeite waard zijn als je niet te lang wilt wachten tot ze in de zomer bloeien. Ze bloeien vaak aanzienlijk eerder met een vroege voorjaarsfase. Om dit te doen, plaatst u de knollen vanaf eind februari in potten en plaatst u ze op de vensterbank. Vanaf 15 mei kun je ze buiten in bed zetten en je kunt binnenkort rekenen op een bloemenpracht.
Verspreid Dahlia
Dahlia's kunnen het beste worden vermeerderd via stekken of delen. Met de stekmethode heeft u het voordeel van een hogere opbrengst. Elke knol heeft een capaciteit van ongeveer 10 tot 20 scheuten die geschikt zijn voor stek.
Om stekken te krijgen, moet je de knollen vroeg in het jaar planten, idealiter eind januari. Plaats ze hiervoor in potten met potgrond en laat de scheutknoppen vrij. Houd de grond (€ 18,00 bij Amazon) goed vochtig en zorg voor een omgevingstemperatuur van ongeveer 15 tot 20°C.
Wanneer de knol na 2 tot 3 weken scheuten heeft gevormd, snijdt u deze eenvoudig af met een schoon mes en plaatst u ze in een eigen pot met potgrond en een beetje wortelpoeder. Je kunt de stekpotten het beste afdekken met folie, zodat ze kunnen gedijen in een warm, gelijkmatig vochtig microklimaat. Het rooten duurt ongeveer twee weken. Nadat u geleidelijk aan gewend bent geraakt aan koelere temperaturen en een meer onregelmatige luchtvochtigheid, kunt u de jonge dahlia's vanaf de Ice Saints zoals gewoonlijk in bed zetten.
De snijmethode in één oogopslag:
- Voorschotknol vanaf eind januari
- Om dit te doen, plaatst u het in potgrond met de scheutknop zichtbaar
- Snijd de scheuten af en plaats ze in potten met potgrond
- Laat wortelen onder gelijkmatig vocht en in warme, heldere omstandigheden
- Uitplanten vanaf eind mei
Deel
De veel eenvoudigere maar niet zo productieve voortplantingsmethode is het verdelen van de knollen. Om dit te doen, snijdt u een knol doormidden voordat u deze in mei plant en zorgt u ervoor dat elke sectie een oog heeft dat kan ontkiemen.
Trek
Ten slotte kunnen dahlia's ook uit zaad worden gekweekt. Je kunt zaden kopen bij speciaalzaken of ze verzamelen van je eigen planten in de tuin. Wel moet je goed op het juiste moment letten. Na de bloei zal de zaadhuid op een gegeven moment vanzelf openbarsten - een teken dat de zaden die erin zitten nu klaar zijn om te ontkiemen.
Verzamel de zaden zorgvuldig en bewaar ze gedurende de winter. Vervolgens kunt u vanaf maart zaaien in een ruimte met een temperatuur van 18 tot 20°C op een lichte zitplaats bij het raam. Bewaar de zaden, licht bedekt met aarde, gelijkmatig vochtig in de zaaibakjes, eventueel onder folie. Ze zouden na ongeveer 10 dagen moeten ontkiemen. Vanaf april kun je ze scheiden en in mei na de IJsheiligen buiten planten.
Als je zaden kweekt, krijg je geen kloon van de moederplant. Het is mogelijk dat de dochterplanten verschillende bloemkleuren hebben. Juist dit verrassingseffect is voor veel hobbytuiniers bijzonder aantrekkelijk en een echte uitdaging voor kweekexperimenten.
Tip
Als u een bijzondere bloemenrijkdom van uw dahlia's wilt bereiken, kunt u ze ongeveer 10 dagen na het planten uittrekken. Door de individuele scheutpunten af te snijden, wordt de plant gestimuleerd verder te vertakken en zo de bloemen te vermenigvuldigen. Uitgebloeide bloemen moet je altijd meteen wegknippen om de groei van nieuwe bloemen te stimuleren.
variëteiten
Dahlia's zijn een uiterst divers geslacht. Er worden systematisch vier secties en in totaal ongeveer 35 soorten onderscheiden. Eigenlijk is alleen het Dahlia-gedeelte relevant voor de lokale tuincultuur. De anderen, Dahlia Pseudodendron, Epiphytum en Entemophyllon, hebben enkele liaanachtige of zeer hoge groeikenmerken die niet geschikt zijn voor bedden.
De Dahlia-sectie bevat 25 eigen soorten. Er zijn inmiddels duizenden verschillende soorten met talloze bloemvormen en kleuren. Voor een beter overzicht zijn ze verder onderverdeeld in 15 afzonderlijke rasgroepen of klassen, die vooral gebaseerd zijn op het uiterlijk van de bloemen. De klassen hebben daarom vaak namen die zijn gebaseerd op andere plantenbloemen, zoals de anemoonbloemige of de orchideebloemige dahlia's.
Hier vindt u een selectie uit de 15 variëteitengroepen, elk met een voorbeeld van een variëteit:
Bal Dahlia's
Zoals de naam al doet vermoeden, hebben de variëteiten van deze dahliaklasse bolvormige bloemen. Ze zijn een echte klassieker onder de dahlia’s en zijn niet meer weg te denken uit traditionele bloementuinen. Boldahlia’s groeien krachtig en bereiken een hoogte van circa 100 tot 140 cm. De klasse omvat een zeer kleurrijke variant met delicate nude-tinten tot krachtige, stralende zomerkleuren of zelfs veelkleurige structuren.
De Eveline-variëteit heeft bijvoorbeeld een witte kleur met delicate violette tinten, terwijl de Golden Torch-variëteit een rijke, zonnig gele bloembal heeft. Liefhebbers van verfijnd kleurenspel binnen de bloemen zullen wellicht de Jowey Joshua-variëteit waarderen met zijn steenrode kleur met een crèmekleurig centrum.
Pompon Dahlia's
Kenmerkend voor deze klasse zijn de pomponvormige, bolvormige, dubbele bloeiwijzen. Ze lijken dus behoorlijk op boldahlia’s, maar zijn met zo’n 80 tot 100 cm niet zo groot. De netjes gestructureerde bloembollen op de afzonderlijke stelen zorgen voor een zeer decoratief geheel. De verschillende soorten kunnen heel verschillende kleuren hebben. Zo verschijnt de soort Lipoma vanaf juni in romantische oudroze tot lila kleuren en is ook ideaal als snijbloem.
Cactus Dahlia's
Met deze variëteit komen alle hobbytuiniers die een voorliefde hebben voor meer exotische bloemstructuren aan hun trekken. Omdat de cactusdahlia's met hun vele bolvormige, taps toelopende bloembladen een wat minder klassiek landelijk en eerder verfijnd beeld creëren. Bij sommige variëteiten wordt de stekelig ogende bloembladstructuur benadrukt door een kleurovergang aan de bloembladuiteinden - bijvoorbeeld bij de Jessica-variëteit, waarbij het citroengele centrum aan de uiteinden verandert in een contrasterend scharlakenrood.
Hertengewei Dahlia's
De hertengewei-dahlia's hebben ook een bijzonder aantrekkelijke bloemstructuur met zeer talrijke, dicht opeengepakte en smalpuntige bloemblaadjes, die er afhankelijk van de variëteit soms heel delicaat en gefranjerd uitzien. Ook hier zijn er een paar verschillende kleurvarianten met contrasterend getinte bloemblaadjes, zoals de Anna Marie-variëteit met een wit hart en roze uiteinden.
Sterdahlia's
Deze variëteit heeft een iets minder weelderige bloeiwijze - met slechts een paar smalle bloemblaadjes in een gelijkmatige stervorm hebben ze een veel delicater uiterlijk dan de vele volumineuze, dubbele variëteiten. De bloemen hebben een diameter van zo’n 8 centimeter en de sterdahlia’s bereiken een hoogte van een meter. De variëteit Honka is een bijzonder onderscheidende vertegenwoordiger van de sterdahlia's dankzij de zonnige gele kleur met een oranje stamper.
Enkelbloeiende dahlia's
De gelijknamige eenvoud van deze klasse ligt in het perfecte uiterlijk van de open buisvormige bloemen, meestal met 8 heldere, eivormige bloemblaadjes. Dankzij deze open, goed bereikbare bloemvorm zijn de enkelbloemige dahlia’s niet alleen een lust voor het oog, maar ook voor nectarverzamelende insecten zoals hommels en bijen. Hun stuifmeelaanbod is ook erg rijk. De groeihoogte varieert binnen de klasse aanzienlijk, van een zeer lage 30 tot zo'n 150 centimeter bij haagdahlia's.
De Carneool-variëteit is een van de bekendste enkelbloemige dahlia's en heeft felrode bloemblaadjes met licht vervaagde toppen rond een rijk geel centrum.
