Buxus kun je in bijna elke tuin vinden, vaak als lage of hoge haag of vormsnoei. De gemakkelijk te knippen, groenblijvende boom kan in allerlei fantasierijke vormen en figuren worden gesneden, een mode die begon in de barokperiode.
Wat is buxus en waar komt het voor?
De buxus is een groenblijvende struik uit de buxusfamilie (Buxaceae), die in veel tuinen voorkomt als haagplant of vormsnoei. Populaire variëteiten zijn "Faulkner", "Herrenhausen" en "Blauer Heinz". De plant is giftig en wijdverbreid in Europa, Azië, Afrika en Noord- en Zuid-Amerika.
De buxus in een informatief overzicht
- Botanische naam: Buxus
- Populaire namen: Buchs, Bux
- Plantenfamilie: Buxusfamilie (Buxaceae)
- Voorkomen: Europa, Azië, Afrika, Noord- en Zuid-Amerika
- Soort: ongeveer 30
- Locatie: halfschaduw, zon
- Hoogte: afhankelijk van de soort en variëteit tussen 50 centimeter en 6 meter
- Groeiwijze: kleine struik of boom
- Leeftijd: 500 jaar en meer
- Wortelvorm: ondiepe wortels, dicht wortelnetwerk
- Evergreen / zomergroen: groenblijvend
- Bladeren: eivormig, tussen één en 2,5 centimeter lang
- Bloemen: onopvallend, alleen bij oudere exemplaren
- Bloeitijd: maart tot mei
- Fruit: zwarte capsulevruchten
- Giftigheid: alle delen van de plant zijn giftig
- Winterhardheid: hoog (met uitzondering van uitheemse soorten)
- Gebruik: haagplant, perkborder, vormsnoei, solitaire, bonsai
Karakterisering, soorten en variëteiten
Met uitzondering van Australië, Nieuw-Zeeland en de Noord- en Zuidpool komen buxussoorten vrijwel overal ter wereld voor. De meeste van de ongeveer 30 soorten komen uit de tropen en subtropen. In Europa daarentegen zijn slechts twee soorten inheems: de gewone buxus (Buxus sempervirens) komt uit het Middellandse Zeegebied en werd in het oude Romeinse rijk al zo'n 2.000 jaar geleden als tuinplant gekweekt. Ook de Balearenbuxus (Buxus balearica) vond (en vindt nog steeds) als cultuurplant zijn weg naar vele tuinen in het Middellandse Zeegebied. In Midden-Europa speelt deze soort echter geen rol, in tegenstelling tot de Buxus microphylla, de kleinbladige of Japanse buxus, die uit het Verre Oosten komt. Deze maakt al eeuwenlang deel uit van traditionele Japanse tuinen, maar is bij ons ook al geruime tijd populair als tuinboom.
Populaire variëteiten voor de moestuin
In dit land zijn alleen Buxus sempervirens en Buxus microphylla relevant als tuinplanten. De meest populaire variëteiten zijn:
- 'Faulkner': B. microphylla, glanzend, donkergroen blad, meer breed dan hoog, niet erg gevoelig voor schimmelziekten
- 'Herrenhausen': B. microphylla, vrij laag met relatief grote bladeren, bladkleur lichtgroen tot geelachtig, niet erg gevoelig voor schimmelziekten
- 'Angustifolia': B. sempervirens, donkergroen blad, hoogte tot 90 centimeter
- 'Argenteo variegata': B. sempervirens, goudgele bladranden
- 'Blue Heinz': B. sempervirens, blauwgroen blad, lage groei
- ‘Globosa’: B. sempervirens, van nature bolvormige groei
- 'Graham Blandy': B. sempervirens, zuilvormige groei, tot drie meter hoog, smal blijvend
- ‘Handsworthiens’: B. sempervirens, snelgroeiend, tot vijf meter hoog
- ‘Marginata’: B. sempervirens, lichtgroen blad met gele rand
- 'Rotundifolia': B. sempervirens, tot 100 centimeter hoog
- 'Suffruticosa': B. sempervirens, lichtgroen blad, blijft laag tot 50 centimeter hoog
Tip
Vooral de lage variëteiten 'Blauer Heinz' en 'Suffruticosa', die populair zijn in de border, zijn gevoelig voor infectie door de schimmel Cylindrocladium buxicola.
