Veel mensen raken in paniek als ze dierenuitwerpselen in hun tuin vinden. Als het vossenuitwerpselen zijn, kan deze besmet zijn met vossenlintwormeieren. Er is echter geen reden tot paniek. De vossenlintworm vormt zelden een gevaar voor de mens.
Hoe herken en verwijder ik vossenuitwerpselen in de tuin?
Vossenpoep is ongeveer 3 tot 8 cm lang, 2 cm dik en taps toelopend, met herkenbare voedselresten zoals haren, zaden of insecten. Om de vossenuitwerpselen goed te verwijderen, draag je handschoenen, begraaf je de uitwerpselen diep in de grond of gooi je ze weg in een plastic zak. Let op hygiëne en reinig uw handen en apparaten.
Hoe ziet vossenpoep eruit?
Vossen laten sporen van urine en ontlasting achter om hun territorium af te bakenen. Daarom bevindt de ontlasting zich vaak op duidelijk zichtbare en verhoogde plekken, zoals plukjes gras of stenen. Ze markeren ook gebieden waar ze voedsel hebben gevonden. De dieren begraven hun ontlasting niet. Daarom worden vossenuitwerpselen meestal niet aangetroffen in zandbakken of in grond met los substraat.
Typische kenmerken:
- Geur: ruikt onaangenaam
- Kleur: zwart naar grijs
- Vorm: worstvormig, puntig
Verschillen met andere dierlijke uitwerpselen
Vossenuitwerpselen kunnen gemakkelijk worden verward met honden- of kattenuitwerpselen. In de ontlasting van deze carnivoren zijn geen voedselresten zoals zaden, stukjes bot of veren te zien. De uitwerpselen van dassen en steenmarters lijken ook op vossenuitwerpselen, maar worden meestal op een vaste toiletplaats gedeponeerd.
| Maat | Vorm | Speciale functie | |
|---|---|---|---|
| Vossenuitwerpselen | 2 cm dik, 3 tot 8 cm lang | aangedraaid aan het einde | Voedsel blijft zichtbaar: zaden, haren, insecten |
| Marteruitwerpselen | 1 cm dik, 8 tot 10 cm lang | spiraal gedraaid | intense en onaangename geur |
| Dassenuitwerpselen | variabele | worstvormig en droog of papperig | Uitwerpselen worden in holen geplaatst |
Het uiterlijk van vossenuitwerpselen varieert afhankelijk van wat hij heeft gegeten
Verwijder vossenuitwerpselen op de juiste manier
Vossen schrikken normaal gesproken terug voor mensen. Ze ontdekken steeds meer de voordelen van tuinen, omdat de dieren hier overvloedige voedselbronnen vinden in vuilnisbakken, op de bedden of in de compost. Kippen in de tuin trekken ook vossen aan. Zelfs in grote steden zijn vossen een dagelijks verschijnsel. Als u vossenuitwerpselen in de tuin, op het gazon of op het terras aantreft, moet u deze voor de zekerheid verwijderen.
Hoe je het goed doet:
- draag handschoenen bij het hanteren van vossenuitwerpselen
- Begraaf vossenpoep diep in de grond
- of vul plastic zakken in, knoop ze dicht en gooi ze weg
- Verwijder vossenuitwerpselen van schoenen met water
- Apparatuur schoonmaken en handen wassen
Je moet dit vermijden
Laat de uitwerpselen niet in de tuin rondslingeren, anders kunnen huisdieren of kleine kinderen in contact komen met de uitwerpselen. Vermijd ook het gebruik van een stofblik om de vossenuitwerpselen te verwijderen. De eieren zijn extreem robuust en kunnen aan de schep blijven plakken. Zo kruipen ze bij latere tuinwerkzaamheden in bed. Vossenuitwerpselen mogen niet in de compost worden gegooid. De vochtige en warme omgeving bevordert het voortbestaan van de eieren, die worden verdeeld over de bedden met het volwassen substraat.
Vossenuitwerpselen moeten worden verwijderd en mogen niet worden gecomposteerd
Hondsdolheid door vossenuitwerpselen
De oplossing van vossen vormt geen risico op infectie met hondsdolheid. Het simpelweg aanraken van de uitwerpselen, urine of zelfs bloed van een dier dat besmet is met hondsdolheid houdt geen risico in om hondsdolheid op te lopen. Mensen kunnen besmet raken door beten. De ziekteverwekkers komen het lichaam binnen via huidletsels en slijmvliezen.
Vossenlintworm
Foxlintwormziekte bij mensen wordt alveolaire echinokokkose genoemd. Het is een verraderlijke ziekte met een incubatietijd van vijf tot vijftien jaar. Terwijl ziekte in de jaren zeventig als een doodvonnis werd beschouwd, kunnen veel patiënten nu door middel van medicijnen met de parasiet leven. In enkele gevallen kan de ziekte volledig genezen worden.
Excursus
Interessant onderzoeksobject
De larven van de vossenlintworm vormen, althans potentieel, onsterfelijk weefsel. Als ze zich eenmaal in het organisme hebben gevestigd, kunnen ze niet meer worden vernietigd. Met medicijnen kan hun groei onder controle gehouden worden. Maar als deze worden gestopt, blijven de tumorachtige blaren groeien. De volwassen lintwormen zijn even robuust. Ze worden beschouwd als meesters in regeneratie omdat een parasiet zichzelf kan reproduceren vanaf zelfs de kleinste fragmenten. Deze eigenschappen maken de vossenlintworm tot interessante onderzoeksobjecten.
Profiel
Deze parasiet is slechts een paar millimeter lang en bestaat uit vijf ledematen. Op zijn kop zitten zuignappen waarmee de lintworm zich aan de darmwand kan hechten. Zodra de eindsegmenten gevuld zijn met rijpe eieren, worden ze uitgestoten en via de ontlasting in het milieu terechtgekomen. De eieren zijn extreem koudebestendig en kunnen enkele maanden meegaan.
Een tussengastheer ontvangt de eieren. Het zijn meestal kleine knaagdieren zoals muskusratten of muizen. Als de lintwormeieren in de darm terechtkomen, komen de larven na korte tijd uit. Deze komen via de darmwand in de bloedbaan terecht en uiteindelijk in de lever, waar ze zich nestelen en groeien. Er vormen zich tumorachtige belletjes die het leverweefsel langzaam vernietigen.
De tussengastheer wordt steeds zwakker, waardoor het een gemakkelijke prooi wordt voor roofdieren. Wanneer een hond, kat of vos een geïnfecteerde muis eet, krijgen ze de lintworm binnen en wordt de cyclus gesloten.
- Tussengastheren: in Duitsland voornamelijk woelmuizen
- Mishosts: Mensen, verschillende artiodactylen en perissodactylen
- Hoofdgastheren: vossen, zelden honden en katten
Wat is het risico op infectie?
Infecties bij mensen zijn uiterst zeldzaam. Volgens het Robert Koch Instituut werden in 2016 slechts 26 gevallen gemeld. Twee jaar later waren er 34 meldingen uit Duitsland. Hoe mensen precies besmet raken met de vossenlintworm is nog niet bekend. Mogelijke risico's zijn onder meer handen die besmet zijn met aarde, bessen en rauwe groenten die besmet zijn met uitwerpselen, of geïnfecteerde honden.
Deze factoren beïnvloeden een infectie:
- Aantal opgehaalde eieren
- Frequentie van contact met geïnfecteerde vossen
- intacte immuunafweer of bestaande antilichamen
Onderzoekers vermoeden dat het immuunsysteem zich tot op zekere hoogte tegen de eieren kan verdedigen. Ongeveer twee procent van de bevolking heeft antistoffen tegen de parasiet. Pas wanneer de eigen afweer van het lichaam zijn grenzen bereikt, kunnen de larven zich door het organisme verspreiden. Aangenomen kan worden dat alleen langdurig contact met besmette vossen ziekte veroorzaakt. Volgens onderzoekers is de eenmalige inname van lintwormeieren geen bewezen oorzaak van infectie. Daarom worden er maar heel weinig mensen daadwerkelijk ziek, ook al zijn er eieren van vossenlintwormen in het systeem terechtgekomen.
Hoe gevaarlijk is vossenuitwerpselen?
Vossenuitwerpselen vormen een gevaar, maar niet elke vos draagt de lintworm bij zich. In Europa komt de vossenlintworm niet wijdverspreid voor, maar eerder op eilanden. Het aandeel besmette vossen varieert aanzienlijk per regio. De risicogebieden strekken zich uit over Zuid- en Zuidwest-Duitsland. In Beieren is gemiddeld elke derde tot vierde vos besmet.
Toch hoef je niet in paniek te raken, want er is geen duidelijk verband tussen het aantal besmette vossen en de meldingen van zieke mensen. Zelfs in gebieden met een hoge vossendichtheid en een besmettingspercentage van 60 procent werd geen toename van menselijke infecties waargenomen.
Hoewel de vossenlintwormziekte ernstige orgaanschade kan veroorzaken, is er geen reden tot voortijdige paniek. Infecties zijn uiterst zeldzaam.
Risicogroepen
Iedereen die regelmatig met dode vossen te maken heeft, behoort tot de risicogroep voor vossenlintwormen
De meerderheid van alle ziekten werd gemeld door risicogroepen. Dit geldt ook voor mensen die regelmatig met dode vossen omgaan of vaak worden blootgesteld aan uitwerpselen. Infecties veroorzaakt door het eten van wilde bessen worden door wetenschappers steeds meer in twijfel getrokken. De kans is uiterst klein dat vruchten die dicht bij de grond groeien, besmet zijn met voldoende lintwormeieren. Vossen hebben niet de neiging om specifiek te poepen op bosstruiken met fruit.
Daarom vallen de meeste mensen niet in de risicogroep. Er bestaat een mogelijk risico op infectie voor eigenaren van gezelschapsdieren. Honden en katten kunnen drager worden van vossenlintwormen door besmette muizen te eten. Honden hebben de neiging om in de uitwerpselen van dieren te rollen. De lintwormeieren kunnen via de vacht op de handen van mensen terechtkomen.
Verhoogd risico op infectie:
- Hunter
- Boswachter
- Boeren
- Huisdiereigenaren
Voorkomen van infectie met vossenlintworm
Als u niet tot de risicogroep behoort, maar het risico op infectie door huisdieren niet volledig kunt uitsluiten, moet u speciale hygiënemaatregelen in acht nemen. Was ook je handen na het tuinieren en neem geen vuile kleding of schoenen mee in de woonruimte.
Vossenlintwormeieren zijn extreem robuust:
- Desinfectiemiddelen doden de eieren niet
- Het risico op infectie kan niet worden voorkomen door alcohol in te weken
- Eieren overleven koelkast- en vriezertemperaturen tussen +4 en -20 °C
Wassen, invriezen of drogen
Als verzamelde bosvruchten of kruiden mogelijk besmet zijn, kan het risico op infectie worden verminderd, maar niet volledig worden geëlimineerd door grondig wassen. Vermijd daarom het verzamelen van voorwerpen die zich in de buurt van vossenuitwerpselen bevinden. Om infectie volledig uit te sluiten, moet voedsel worden gekookt, gedroogd of ingevroren bij extreme temperaturen.
De eieren overleven niet zo:
- bevriezen bij -80 °C gedurende een paar dagen
- verwarm een paar minuten tot minimaal 60 °C
- Verwarm een paar uur op 45 °C en een relatieve luchtvochtigheid van 85%
- een paar dagen drogen bij 25 °C en 25% relatieve luchtvochtigheid
Tip
Om uw bedden te beschermen, moet u ze afdekken met netten.
Ontwormen van honden en katten
De vossenlintworm kan zich in de darmen van honden nestelen. Ze dragen de parasiet op dezelfde manier als vossen, terwijl katten minder geschikt lijken als gastheer. In hun darmen ontwikkelen zich minder lintwormen en produceren kleinere hoeveelheden eitjes. Niettemin kunnen ze worden beschouwd als een bron van infectie. Honden en katten die buiten leven moeten daarom elke twee maanden ontwormd worden.
Honden wassen
Aangezien honden graag in sterk ruikende uitwerpselen van dieren rollen, kunnen de eieren van de vossenlintworm aan de vacht van de dieren blijven plakken. Ze vormen een risico op infectie en moeten na een wandeling grondig worden gedoucht.
Verdrijf vossen uit de tuin
Het foerageren brengt vossen naar de tuin
Om te voorkomen dat het probleem van mogelijk geïnfecteerde vossenuitwerpselen in uw tuin voorkomt, kunt u een paar maatregelen nemen om vossen op afstand te houden. Als een vos te dichtbij komt, kun je hem besproeien met water. Omdat vossen niet van water houden, rennen ze snel weg.
Hoe voedselbronnen vermijden:
- laat geen voer voor huisdieren open
- Dek de composthoop af
- Grill schoonmaken na gebruik
- Bewaar overgebleven voedsel in goed afsluitbare vuilnisbakken
Tip
Vossen houden niet van menselijke stemmen. Als je buren er geen last van hebben, kun je sissende geluiden, luide woorden en stampende geluiden gebruiken om nachtelijke bezoekers weg te jagen.
Veelgestelde vragen
Waar ruikt vossenpoep naar?
De uitwerpselen van vossen hebben een intense en onaangename geur. Dit is vergelijkbaar met de geur van uitwerpselen van soortgelijke roofdieren. Met behulp van een anaalklier kan de vos zijn ontlasting bevochtigen met een individuele afscheiding. Vossen markeren hun territorium vaak met uitwerpselen. Indien nodig verspreiden ze individuele druppeltjes van hun geurafscheiding door de natuur.
Hoe kan ik onderscheid maken tussen hondenpoep en vossenpoep?
Vossenuitwerpselen bestaan uit worstjes van ongeveer drie tot acht centimeter groot, die aan het uiteinde puntig zijn. De uitwerpselen van honden variëren in grootte, afhankelijk van het ras, en kunnen een variabele consistentie hebben. In tegenstelling tot vossenpoep zijn er in hondenpoep geen resten zoals zaden, stukjes bot of haar te zien.
Waarin verschilt vossenuitwerpselen van marteruitwerpselen?
Marteruitwerpselen kunnen gemakkelijk worden verward met vossenuitwerpselen, omdat ze ook een onaangename geur afgeven. Een oplossing is tussen de acht en tien centimeter lang en aan het uiteinde gedraaid en puntig. Voedselresten kun je op dezelfde manier zien als vossenuitwerpselen.
Martens gebruiken vaste plaatsen voor hun stoffelijke resten. Door dit gedrag houdt het dier de slaapplaats schoon. Zo zul je nooit marteruitwerpselen op verschillende plekken in de tuin aantreffen. Vossen daarentegen deponeren hun uitwerpselen vaak op verschillende blootgestelde plaatsen.
Heb ik kattenpoep of vossenpoep in de tuin?
Vossen plaatsen hun uitwerpselen graag op verhoogde gebieden. Dit kunnen stenen of plukjes gras zijn. Deze plaatsing dient om territorium af te bakenen. Om dit te ondersteunen voegen vossen een individuele geur toe aan hun oplossing. Katten begraven hun uitwerpselen en laten deze niet in de open lucht achter. Ze gebruiken bij voorkeur oppervlakken met een losse en zanderige ondergrond, zoals zandbakken. Dergelijk gedrag komt niet voor bij vossen.
Kan vossenlintworm worden overgedragen via inademing?
Het is denkbaar dat eieren het menselijk organisme kunnen binnendringen door stof van gedroogde vossenuitwerpselen in te ademen. Boeren behoren immers tot de risicogroep. In een kurkdroge omgeving wordt de overlevingskans van de eieren echter kleiner. Ze reageren gevoelig op uitdroging en hitte.
Waar overleven vossenlintwormeieren?
De eieren hebben een vochtig microklimaat nodig. Ze zijn extreem goed bestand tegen temperatuurschommelingen. De eieren overleven zonder problemen temperaturen tot -80 graden Celsius en kunnen daarom niet gedood worden door het voedsel in de vriezer in te vriezen. Ook bij een temperatuur van 60 graden Celsius sterven de eieren. Als de luchtvochtigheid minimaal 85 procent is, is 45 graden Celsius voldoende. Het duurt echter een paar uur voordat de eieren niet langer levensvatbaar zijn.
In het droge klimaat in het appartement kunnen lintwormeieren een paar dagen overleven. Hoe warmer en droger de lucht in de kamer, hoe sneller de eieren sterven. Ze kunnen gemakkelijk overleven in compost als er geen warmrot plaatsvindt.
