De echte arnica (Arnica montana) speelde niet alleen een rol in de natuurlijke geneeskunde, maar ook als een spiritueel belangrijk magisch kruid. Als gevolg hiervan werd de plant in veel gebieden van Midden-Europa bijna uitgeroeid.
Welke planten kunnen worden verward met arnica?
De echte arnica (Arnica montana) kan gemakkelijk worden verward met andere planten zoals wilgenbladige elecampane, zwaardbladige elecampane, oranjerode havikskruid, weidebaard of ossenoog. Om verwarring te voorkomen, let je op kenmerken zoals tegenoverstaande, harige bladeren, 14 tot 17 meeraderige straalbloemen en de aromatische geur van de bloemen.
De historische verwarring van arnica
Hoewel arnica waarschijnlijk al in de Keltische en Germaanse tijd als geneeskrachtig kruid werd gebruikt, verwijst het bewijsmateriaal in middeleeuwse bronnen grotendeels naar andere planten. Hildegard von Bingen zou in haar 'Physica' bijvoorbeeld hebben bedoeld dat de wolvenmelkplant geen arnica is, maar eerder een wolfsmelkplant. Ook verschillende bronnen uit de 16e eeuw verwarden arnica waarschijnlijk met andere planten. Alisma is bijvoorbeeld de waterweegbree of de kikkerlepelkruid. Deze andere planten werden vaak ten onrechte toegeschreven aan de geneeskrachtige eigenschappen die aan arnica werden toegeschreven als ze zorgvuldig werden gedoseerd.
Optische dubbelgangers van de arnicaplant
Er zijn in Midden-Europa verschillende plantensoorten waarmee arnica mogelijk verward kan worden:
- de wilgenbladige elecampane (Inula salicina)
- de zwaardbladige elecampane (Inula ensifolia)
- het oranjerode havikskruid (Hieracium aurantiacum)
- de weidelanghoornbaard (Tragopodon pratensis)
- het ossenoog of koeienoog (Buphtalmum salicifolium)
Arnica wordt vaak verward met andere planten omdat de gele bloemen op veel andere planten lijken. Echte arnica hoeft echter niet verward te worden met andere plantensoorten, anders kunnen er bij gebruik gevaarlijke effecten optreden: de toxische werking van arnica is immers zo sterk dat het tegenwoordig niet meer is goedgekeurd voor inwendig gebruik.
Bepaal echte arnica veilig
De echte arnica lijkt op veel andere planten met zijn typische samengestelde bloemen, maar kenners kunnen de plant toch relatief duidelijk visueel identificeren. In Midden-Europa bloeit arnica meestal tussen mei en augustus. De komvormige bloeiwijzen hebben meestal een diameter van 4 tot 8 cm. Rond de buisvormige bloemen groeien 14 tot 17 meernervige straalbloemen. De bladeren van arnica zijn behaard en (in tegenstelling tot bijvoorbeeld ossenoog) tegenovergesteld. De bladeren zijn rozetvormig gerangschikt en zijn eivormig tot lancetvormig. De aromatische geur is ook kenmerkend voor de bloemen van de arnica, die in deze vorm niet voorkomt in de wilgenbladige elecampane.
Tip
De teelt van arnica voor medicinale doeleinden is tegenwoordig behoorlijk controversieel, omdat de dosering op zichzelf grote problemen kan veroorzaken en tot ernstige vergiftiging kan leiden. Daarom kunnen tincturen (€ 11,00 op Amazon) en extracten voor uitwendig gebruik beter bij gespecialiseerde winkels worden gekocht.
