De appel wordt beschouwd als een veel voorkomende vrucht waarvan veel mensen denken dat deze altijd op onze breedtegraden is gegroeid. Maar dat is niet waar. De voorouders van Malus domestica hadden een verrassend lange reis voordat ze hier ook inheems werden.
Waar komt de appelboom vandaan?
Hetoorspronkelijke verspreidingsgebiedvan de boom die tot de rozenfamiliebehoort, ligt in Klein-Azië. De eerste gecultiveerde vormen werden in de oudheid gekweekt uit de dwergappel (Malus pumila) en de krabappel (Malus sylvestris). Er zijn nu wereldwijd meer dan 100.000 variëteiten.
Hoe is de appel van Azië naar Europa gekomen?
De vruchtenvonden hun weg via de oude handelsroutes naar Zuid- en Oost-Europa,waar ze aanvankelijk werden verbouwd door de Grieken en Romeinen, omdat er al appels werden verbouwd in wat is nu Kazachstan, 10.000 jaar vóór Christus. De appelboom kwam uiteindelijk rond het jaar 100 voor Christus naar Midden- en Noord-Europa. Het werd steeds populairder in dit land en werd een waardevolle bron van vitamines voor de bevolking.
Waaruit blijkt het belang van de appel voor Kazachstan?
Denaam van de hoofdstad van het landgeeft het belang van de appelteelt in Kazachstan aan. Almaty verta alt zich als “grootvader van de appel”. Johann August Carl Sievers leverde al in 1790 het bewijs dat deze stad de bakermat was van de eetappel. Een expeditie van meerdere jaren bracht de botanicus onder meer naar Kazachstan. Hij meldt: “De appels die ik tot nu toe tijdens de reis had gegeten, waren niet erg lekker. Maar dit waren goede wijnzure tafelvruchten en hadden rode en gele wangen.”
Hoe ontwikkelde de Aziatische wilde appel zich tot een voedselappel?
In de loop van tienduizenden jarendoor genetische veranderingen ontstonden er smakelijke en robuuste appelrassen die vandaag de dag nog steeds gedijen op de 700 tot 1500 meter hoge hellingen van de Tien Shan.
De zoetste vruchten, crabapple en dwergappel, waren ook erg populair bij beren. De geconsumeerde korrels passeerden onbeschadigd het spijsverteringsstelsel van de dieren en werden verder gedistribueerd. Omdat de appelboom een kruisbestuiver is, werd het genetische materiaal van de bomen voortdurend opnieuw gemengd.
Tip
De wilde appelbossen zijn in gevaar
De Aziatische wilde appel die rond Almaty groeit, staat sinds 2007 op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten. De mens is verantwoordelijk voor het feit dat de voorraden steeds kleiner worden. De bomen zijn namelijk extreem robuust, resistent en kunnen wel 300 jaar oud worden. Als de wilde fruitbossen echter niet langer worden gekapt, zullen de populaties zich snel herstellen.
